Jakie są zasady przewozu towarów niebezpiecznych?

Praktyka pokazuje, że niektóre zlecenia transportowe, chociażby z uwagi na specyfikę przewożonych ładunków, wymagają restrykcyjnego podejścia oraz zachowania szczególnej ostrożności. Przykładem takiej sytuacji jest transport towarów niebezpiecznych. Które materiały zalicza się do tej kategorii? Jakich procedur trzeba tutaj przestrzegać, aby wszystko przebiegało zgodnie z przepisami? Podpowiadamy, jak poprawnie zorganizować przewóz towarów niebezpiecznych!

Czym są materiały niebezpieczne? Definicja i przykłady

Charakterystykę przewozu towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym warto rozpocząć od wytłumaczenia, jakimi cechami wyróżniają się takie ładunki – za towary niebezpieczne uznaje się materiały lub przedmioty, co do których istnieje ryzyko, że będą stanowiły potencjalne zagrożenie dla ludzi, bezpieczeństwa, mienia lub środowiska.

Wyodrębnionych zostało dziewięć głównych klas towarów niebezpiecznych, a część z nich ma także podklasy:

Klasa 1 Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi.
Klasa 2 Gazy.
Klasa 3 Materiały zapalne ciekłe.
Klasa 4.1 Materiały zapalne stałe, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące i materiały wybuchowe odczulone stałe.
Klasa 4.2 Materiały podatne na samozapalenie.
Klasa 4.3 Materiały wydzielające w zetknięciu z wodą gazy palne.
Klasa 5.1 Materiały utleniające.
Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne.
Klasa 6.1 Materiały trujące.
Klasa 6.2 Materiały zakaźne.
Klasa 7 Materiały promieniotwórcze.
Klasa 8 Materiały żrące.
Klasa 9 Różne materiały i przedmioty niebezpieczne.

Odpowiednia klasyfikacja, a więc przyporządkowanie danego towaru do konkretnej kategorii, ma istotne znaczenie zwłaszcza w kontekście prawidłowego pakowania, etykietowania, załadunku, transportu oraz obsługi tego typu materiałów. Popełnienie błędu w tym zakresie może okazać się w jakiś sposób niebezpieczne dla zdrowia i życia uczestników przewozu albo stanu środowiska naturalnego.

Przepisy prawne regulujące przewóz towarów niebezpiecznych

Transport towarów niebezpiecznych to złożone zagadnienie, które reguluje kilka aktów prawnych. Wiarygodne źródło informacji na ten temat stanowi przede wszystkim:

Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r.

Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2147, z 2023 r. poz. 1123)

Jak powinien przebiegać transport towarów niebezpiecznych?

Do przewozu towarów niebezpiecznych należy z wyprzedzeniem się przygotować i krok po kroku zaplanować transport z jednego miejsca do drugiego, zwracając uwagę zwłaszcza na etap rozładunku i załadunku. Punkt wyjścia stanowi oczywiście staranne, a więc chroniące przed ewentualnym uszkodzeniem, zapakowanie i posegregowanie takich materiałów oraz wyraźne oznaczenie każdego ładunku, aby możliwa była identyfikacja jego zawartości. Ponadto liczy się poprawne rozmieszczenie towarów niebezpiecznych na przestrzeni ładunkowej pojazdu oraz ich stabilne zamocowanie. Wykorzystywane w tym celu środki transportu powinny być do tego przystosowane, wyposażone i oznakowane, koniecznością okazuje się także sporządzenie wymaganych dokumentów przewozowych. Natomiast kierowcy odpowiedzialni za transport towarów niebezpiecznych muszą mieć kwalifikacje do realizacji takiego przewozu, a więc posiadać zaświadczenie potwierdzające odbycie specjalnego szkolenia, które zakończyło się uzyskaniem pozytywnego wyniku z egzaminu.